طراحی نقشه سازه، روشی کلی‌گرایانه برای انتقال اجزای مهم یک ساختمان به سازنده است که می‌توان از طریق آن تا حد زیادی از بروز اشتباه یا بی‌دقتی در فرایند ساخت یک سازه جلوگیری کرد. طراحی نقشه سازه فرایندی کاملا مدرن است که اجازه ایجاد یک دیدگاه کلی نسبت به سازه مد نظر را می‌دهد و ایجاد تغییرات در کلیت یک پروژه‌ای که دارای نقشه سازه باشد، بسیار راحت‌تر خواهد بود.
ترسیم نقشه سازه ساختمان دارای جزئیات مختلفی است و در صورتی‌که قصد دارید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید، تا انتهای این نوشته از هانیکا با ما همراه باشید.
نقشه سازه ساختمان چیست؟
واضح است که نقشه سازه قسمتی از طراحی نقشه ساختمان است. بسیاری از افراد نقشه سازه را یک زبان برنامه نویسی و تصویر برداری کامپیوتری می‌دانند که در ساخت ساختمان‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. با شنیدن نام نقشه ساختمانی به احتمال زیاد یاد خط‌های تو در تو و جزئیات ریز و درشت مختلف میفتید؛ اما در طراحی نقشه سازه، در عین ناباوری ما با جزئیات کاری نداریم! بلکه همانطور که گفته شد، در نقشه سازه قصد مهندس یک نگاه کلی به شرایط سازه مد نظر و طراحی یک مدل کلی است. به عنوان مثال یک ساختمان عادی را در نظر بگیرید؛ تیرآهن‌ها، ستون‌ها، دیوارهای اصلی، نوع و شرایط سقف و سایر موارد مشابه عناصر نقشه سازه این ساختمان را تشکیل می‌دهند.
به عبارت دیگر می‌توان گفت که در طراحی یک نقشه سازه، تنها جزئیات مربوط به اعضای یک ساختمان (خصوصا اعضای باربر) در نظر گرفته می‌شوند و به جزئیات ساخت و معماری توجهی نخواهد شد.
ضرورت و مزایای طراحی نقشه سازه ساختمان
بهتر است به جای مزایای نقشه سازه از عنوان ضرورت وجود نقشه سازه استفاده کنیم چرا که این موضوع به ساخت هر سازه‌ای کمک‌های بسیاری می‌کند. برخی از مهمترین دلایل ضرورت وجود نقشه سازه به شرح زیر هستند:
کمک به ایجاد درک کلی نسبت به سازه
اولین ضرورت طراحی نقشه سازه این است که این کار به مهندس کمک می‌کند تا یک دید کلی به سازه مد نظر پیدا کرده و از طریق بررسی اجزای مهم یک سازه، جزئیات مربوط به آن اجزا مانند جنس برخی از قسمت‌های سازه، وزن مناسب برخی از قسمت‌های سازه، ابعاد مناسب برخی از قسمت‌های سازه و سایر موارد اینچنینی را بهتر درک کند.
امکان اعمال تغییرات راحت‌تر
طبیعتا طرح بهترین نقشه برای یک سازه نیازمند آزمون و خطا است. با توجه به این که در طراحی نقشه سازه تنها کلیات در نظر گرفته می‌شوند، در صورتی‌که نیاز به تغییرات وجود داشته باشد خیلی ساده‌تر و سریع‌تر می‌توان تغییرات مد نظر را اعمال کرد.
تخمین راحت‌تر نیازهای ساختمان
همانطور که گفته شد، در طراحی نقشه سازه، عناصر اصلی و مهم یک سازه در نظر گرفته می‌شوند و این موضوع کمک می‌کند تا در ابتدای کار درک بهتری نسبت به مصالح مورد نیاز، بودجه لازمه و سایر نیازهای دیگر داشت. به عبارت دیگر نقشه سازه می‌تواند علاوه بر فرایند طراحی نقشه، ساخت یک سازه را دقیق‌تر و همچنین سریع‌تر کند.
انجام راحت‌تر محاسبات در طراحی سازه آپارتمان و برج
در فرایند طراحی نقشه یک ساختمان، محاسبات مختلفی باید انجام شوند تا شرایط یک پروژه هرچه دقیق‌تر مشخص شود. بدون شک هر چه جزئیات بیشتری در یک نقشه وجود داشته باشد احتمال خطا در آن بالا می‌رود اما در کلیگرایی نقشه سازه می‌توان محاسبات کم‌خطا‌تری داشت و بعدها به جزئیات پرداخت.
پروژه‌های نیازمند نقشه سازه
نقشه سازه یک ابزار انحصاری نیست و همانطور که از نام آن پیدا است برای هر سازه‌ای می‌توان از آن استفاده کرد. همچنین توصیه متخصصین حوزه نقشه کشی ساختمان این است که در همه سازه‌ها از این متد استفاده شود. با این وجود برخی از سازه‌ها هستند که طراحی نقشه سازه برای آنها اهمیت بیشتری دارد که این موارد به شرح زیر هستند:
- پروژه‌های صنعتی
- توسعه ساختمان
- مقاوم سازی سازه
- پروژه‌های بازسازی ساختمان
- پروژه‌های مسکونی، تجاری و اداری
طراحی نقشه سازه یکی از پیشرفته‌ترین متد‌های طراحی نقشه است که در حال حاضر تقریبا در همه پروژه‌های بزرگ صورت می‌گیرد و اصلا به نفع سازنده نخواهد بود که از آن صرف نظر کند.
تفاوت نقشه سازه با نقشه معماری
در بسیاری از مواقع طراحی نقشه سازه و طراحی نقشه معماری با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند و این در صورتی است که این دو مفهوم به طرز واضحی از هم جدا هستند. در نقشه سازه سعی می‌شود تا توانایی‌های فنی یک سازه در مقابل فشار و حوادث و غیره تقویت شود اما در طراحی نقشه معماری، طراحی‌ها و بهینه سازی‌های ظاهری صورت می‌گیرد. همچنین همانطور که بارها گفته شد در طراحی نقشه سازه کلیات اجرا در نظر گرفته می‌شوند و هر سازه جزئیاتی هم دارد که باید در طراحی نقشه معماری پیاده‌سازی شوند. به عبارت دیگر، نقشه سازه و نقشه معماری هر دو مکمل هم هستند و هیچ کدام نمی‌تواند جای آن یکی را بگیرد.
ویژگی‌های مهم در ترسیم و طراحی نقشه سازه اتوکد
با وجود اینکه نقشه سازه یک نقشه مبتنی بر کلیات است، اما خود به نحوی دارای جزئیاتی است که باید در طراحی باید به آنها دقت شود. در طراحی نقشه سازه‌ای که توسط یک متخصص حرفه‌ای صورت گرفته باشد، باید نکات زیر در نظر گرفته شده باشند.
طراحی همه جانبه
در طراحی نقشه سازه نباید چیزی از قلم بیفتد. هر چیزی که برای بررسی شرایط فنی اولیه یک سازه نیاز است باید در نقشه سازه وجود داشته باشد تا تیم سازنده بتوانند فرایند ساخت را با دقت بالا‌تری به نمایش بگذارند.
طراحی سازه بدون ابهام
در اکثر مواقع، نقشه سازه طراحی شده قرار است در اختیار کسی قرار بگیرد که تخصص آنچنانی برای طراحی نقشه را ندارد و تنها توانایی خواندن نقشه‌ها را آن هم نه خیلی تخصصی دارد. بنابراین بهتر است برای اینکه طراحی موفقیت آمیز‌تر باشد، حتی کمترین جا برای ابهام و حدس و گمان را به جای نگذارید. یک نقشه مبهم (چه نقشه سازه و چه نقشه معماری) می‌تواند سرعت اجرای پروژه را بگیرد و باعث ایجاد خطا در پروژه شود.
ابتدا نقشه بعدا ساخت!
طراحی و ساخت دو بخش‌هایی مهم از یک پروژه ساختمانی هستند که با وجود ارتباط با هم بهتر است به صورت مستقل انجام شوند. یعنی طراحی نقشه سازه و نقشه معماری باید قبل از شروع به ساخت کامل شده باشند و در حین فرایند ساخت نباید مدام به فکر تغییر نقشه بود؛ مگر در شرایط خاص.
مراحل طراحی نقشه سازه
طراحی یک نقشه ساختمان به صورت مرحله به مرحله انجام می‌شود چرا که در این فرایند طراحی موارد زیادی هستند که باید به آنها دقت شود. برخی از این موارد به شرح زیر هستند:
ترسیم نقشه سازه اولیه به صورت مفهومی
در این مرحله باید عناصر اصلی ساختمان مانند ستون‌ها، سقف‌ها و سایر موارد ضروری طراحی شوند. در این مرحله بسیار مهم است که ساختار اولیه ساختمان بر اساس اصول اولیه‌ای باشد که مد نظر است به عنوان مثال اگر قرار است که سازه ضد زلزله باشد، باید در طراحی و جایگذاری عناصر بر اساس اصول طراحی ضد زلزله عمل کرد.
تعیین جزئیات هر عنصر
در این مرحله نیاز است تا جزئیات و خصوصا ابعاد هر عنصر با در نظر گرفتن میزان بار مرده و زنده‌ای که تحمل می‌کند، تعیین شود.
تحلیل و طراحی
در این مرحله نیاز است تا مدل اولیه طراحی شده را به خوبی تحلیل کرده و تمامی ایرادات مدل را استخراج نمود و سپس طراحی را اصلاح کرد.
طراحی فونداسیون
پس از یافتن ابعاد نهایی اعضای باربر، باید به انتخاب نوع سیستم فونداسیون پرداخت. البته در این بین تکاتی مانند میزان تحمل خاک و برخی موارد دیگر را باید در نظر داشت.
طرحی نقشه سازه با نرم افزار
در صورتی‌که تمامی مراحل را برای طراحی نقشه سازه را به درستی انجام داده باشید، اکنون زمان طراحی پلان است. با توجه به تمامی اطلاعات، نقشه را به شکلی کاملا دقیق با جزئیات و مفهومی باید طراحی کرد.
سفارش طراحی نقشه سازه
طراحی نقشه سازه امری کاملا تخصصی است که در آن باید کوچک‌ترین جزئیات هم در نظر گرفته شوند تا یک سازه در بهترین حالت ممکن ساخته شود. نقشه سازه نیازمند به کار‌گیری اصولی آکادمیک است و به جز افراد متخصص و تحصیل‌کرده در زمینه مربوطه، کسی به صورت تجربی توانایی طراحی آن را ندارد و به همین واسطه توصیه می‌شود که حتما برای طراحی یک نقشه سازه اصولی، از افراد متخصص کمک بگیرید.
مجموعه فنی مهندسی هانیکا، یکی از مراجع متعبر خدمات ساختمانی است که با بهره‌گیری از به‌روز‌ترین متد‌های نقشه کشی، توسط افراد متخصص و با تجربه توانایی طراحی نقشه سازه با بالا‌ترین کیفیت را دارد. مهندسان حاضر در هانیکا، افرادی با تجربه چندین ساله هستند که سابقه طولانی مدت در فعالیت‌های عمرانی و معماری را داشته و تجربه کافی برای طراحی یکی نقشه بی‌نقص را دارند.
در صورتی‌که قصد دارید اطلاعات بیشتری کسب کنید، با کارشناسان فنی مهندسی هانیکا تماس حاصل کرده و به صورت رایگان مشاوره‌های فنی وغیر فنی مربوطه را دریافت کنید.
کلام آخر
طراحی نقشه سازه را می‌توان یکی از اولین و اصلی‌ترین گام‌ها برای ساخت یک ساختمان مقاوم دانست. نقشه سازه را در واقع می‌توان نوعی زبان تصویر برداری دانست که از طریق آن سعی می‌شود تا کلیات یک ساختمان و نکات مهم برای طراحی زیرساخت‌های اولیه و عناصر مهم ساختمان مانند ستون‌ها، سقف‌ها، دیواره‌ها و سایر موارد را در بهترین شرایط ممکن طراحی کرد. این نقشه بعدها با استفاده از یک نقشه معماری تکمیل می‌شود و این دو مفهوم ابدا شبیه به هم نیستند و ما در این نوشته تمام تلاش خود را به کار بستیم تا مهمترین نکات درباره نقشه سازه را با شما در میان بگذاریم.
آدرس شرکت: تهران -انتهای اتوبان ستاری – میدان دانشگاه – ساختمان ایت الله هاشمی